ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਠੁਕਰਾਈ ਬੀਟੀ ਨਰਮੇ 'ਤੇ ਮੌਨਸੈਂਟੋ ਦੀ ਪੇਟੈਂਟ ਦੀ ਮੰਗ

ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਅਮਰੀਕਨ ਕੰਪਨੀ ਮੌਨਸੈਂਟੋ ਦੇ ਬੀ ਟੀ ਨਰਮ•ੇ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਉੱਪਰ ਇਸ ਦੇ ਬੌਧਿਕ ਸੰਪਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਸੰਬੰਧੀ ਮੰਗ ਠੁਕਰਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕੰਪਨੀ ਉੱਪਰ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਖੇਤੀ ਉੱਪਰ ਏਕਾਧਿਕਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਏ ਹਨ।
ਮੌਨਸੈਂਟੋ ਦੀ ਮੰਗ ਸੀ ਕਿ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਨਰਮ•ੇ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਦਾ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਅਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਨਾ ਕਰਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ  ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ 'ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਜੁਰਮਾਨਾ ਅਦਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਤਰਕ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਹਰ ਸਾਲ ਇਹਨਾਂ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਲੱਖਾਂ ਡਾਲਰ ਖਰਚ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਉੱਪਰ ਆਪਣੇ ਬੌਧਿਕ ਸੰਪਦਾ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਦਾ ਹੱਕ ਰੱਖਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਤਰ•ਾਂ ਗੀਤਾਂ ਅਤੇ ਫਿਲਮਾਂ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰਨਾ ਗੈਰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਹੈ, ਠੀਕ ਉਸੇ ਤਰ•ਾਂ ਉਸਦੇ ਬਣਾਏ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਉਸਨੂੰ ਭੁਗਤਾਨ ਕੀਤਿਆਂ ਹੋਰਾਂ ਨੂੰ ਦੇਣਾ ਗ਼ੈਰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਹੈ।  
ਹਾਲਾਂਕਿ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਉੱਪਰ ਆਪਣੀ ਨਾਰਾਜ਼ਗੀ ਜਤਾਉਂਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਮੌਨਸੈਂਟੋ ਕੰਪਨੀ ਉੱਪਰ ਨਿਰਭਰ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਇੱਕ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਣ ਲਈ, ਮੌਨਸੈਂਟੋ ਦੀ ਇਹ ਮੰਗ ਕਿ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਿਨਾਂ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਭੁਗਤਾਨ ਕੀਤਿਆਂ ਉਸਦੇ ਬੀਜ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਦੇਣ ਦੀ ਸੂਰਤ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਜੁਰਮਾਨਾ ਦੇਣਾ ਪਏਗਾ। ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰੀ ਅਫਸਰਾਂ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਕੰਪਨੀ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਬੀਜਾਂ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਕਿਸਮਾਂ ਵੇਚਣ 'ਤੇ ਪੂਰੀ ਪਾਬੰਦੀ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਸੂਬਾਈ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਬੀਜ ਵੰਡਣਾ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪੱਖੋਂ ਗ਼ੈਰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ 40 ਹਜ਼ਾਰ ਟਨ ਨਰਮ•ੇ ਦਾ ਬੀਜ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ 25 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਬੀਜ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਲੀਆਂ 770 ਬੀਜ ਕੰਪਨੀਆਂ ਤੋਂ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਦਾ 75 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਬੀਜ ਉਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿਸਾਨ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਵੰਡਦੇ ਹਨ। ਸਰਕਾਰ ਮੋਨਸੈਂਟੋ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਸੰਬੰਧੀ ਵਪਾਰ ਉੱਪਰ ਏਕਾਧਿਕਾਰ ਕਰਨ ਦੇ ਮਨਸੂਬੇ ਵਿਰੋਧ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
ਮੌਨਸੈਂਟੋ ਵੱਲੋਂ ਬੀ ਟੀ ਨਰਮ•ੇ ਦੇ ਬੀਜ ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਪ੍ਰਚਾਰਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣਗੇ ਅਤੇ ਇਸ ਫਸਲ ਨੂੰ ਰੋਗ ਵੀ ਘੱਟ ਲੱਗਣਗੇ।
ਇਸ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕਪਾਹ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਅਤੇ ਕੱਪੜਾ ਉਦਯੋਗ ਮੰਤਰਾਲੇ( the cotton commissioner and the textile ministry)  ਦੇ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਖਾਲਿਦ ਅਬਦੁੱਲ•ਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ
'ਬੀ ਟੀ ਨਰਮੇ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਲਗਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਇੱਥੋ ਤੱਕ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀਆਂ ਸਪ੍ਰੇਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੋਈ। ਬੀ ਟੀ ਨਰਮ•ੇ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਬੀਜਣ ਕਰਕੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਉਤਪਾਦਨ ਦੇ ਵਧਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬੀ ਟੀ ਨਰਮ•ੇ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਲਗਾਉਣਾ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਇਹਦੇ ਲਈ ਕੁੱਝ ਹੋਰ ਕਾਰਣ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਿੰਚਾਈ ਅਧੀਨ ਖ਼ੇਤਰ ਦਾ ਵਧਣਾ ਆਦਿ-ਆਦਿ।
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਭੋਜਨ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਪਸ਼ੂਧਨ ਸੰਘੀ ਮੰਤਰਾਲੇ (“he federal ministry for food, agriculture and livestock) ਦੁਆਰਾ 13 ਮਈ 2008 ਨੂੰ ਮੋਨਸੈਂਟੋ ਨਾਲ ਇਸਦੇ ਨਰਮ•ੇ ਦੀ ਬੋਲਗਾਰਡ ਕਿਸਮ ਵਰਤ ਕੇ ਨਰਮੇ• ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਵਧਾਉਣ ਸੰਬੰਧੀ ਇੱਕ ਸਮਝੌਤੇ ਉੱਪਰ ਦਸਤਖ਼ਤ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ 10 ਅਪ੍ਰੈਲ 2010 ਨੂੰ ਮੋਨਸੈਂਟੋ ਨਾਲ ਬੋਲਗਾਰਡ-2 ਤਕਨੀਕ ਆਰੰਭ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤੀ ਪੱਤਰ ਉੱਪਰ ਦਸਤਖ਼ਤ ਕੀਤੇ।
ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਨਾ ਤਾਂ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਵਰਤੇ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਕੋਲ ਬੀ ਟੀ ਨਰਮ•ੇ ਲਈ Àੁੱਚਿਤ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਸਨ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਚਿਤਕਬਰੀ ਸੁੰਡੀ, ਅਮਰੀਕਨ ਸੁੰਡੀ, ਗੁਲਾਬੀ ਸੁੰਡੀ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਸੁੰਡੀਆਂ ਆਦਿ ਦੁਆਰਾ ਨਰਮ•ੇ ਦੀ ਫਸਲ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਗਿਆ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਨਰਮ•ੇ ਦਾ ਝਾੜ ਘਟ ਗਿਆ। ਬੀ ਟੀ ਦੇ ਜ਼ਹਿਰ ਦਾ ਇਹਨਾਂ ਸੁੰਡੀਆਂ ਉੱਪਰ ਕੋਈ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਮੌਨਸੈਂਟੋ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਰੈੱਡ ਕਾਟਨ ਬੱਗ, ਮਿਲੀ ਬੱਗ ਅਤੇ ਡਸਕੀ ਬੱਗ ਉੱਪਰ ਵੀ ਬੀ ਟੀ ਨਰਮ•ੇ ਦੇ ਜ਼ਹਿਰ ਦਾ ਕੋਈ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ।
ਕਿਸਾਨ ਵੀ ਮੌਨਸੈਂਟੋ ਦੀ ਇਸ ਮੰਗ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਖੁਸ਼ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਬਰਾਹਿਮ ਮੁਗਲ, ਚੇਅਰਮੈਨ, ਐਗ੍ਰੀਫਾਰਮ ਪਾਕਿਸਤਾਨ (ਇੱਕ ਕਿਸਾਨ ਲਾੱਬੀ) ਨੇ ਕਿਹਾ 'ਮੋਨਸੈਂਟੋ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦੇਵੇਗੀ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਮੋਨਸੈਂਟੋ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਵੇਚਣ ਦੀ ਇਜ਼ਾਜ਼ਤ ਨਹੀ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ।'