Saturday 5 May 2012

ਬੈਂਗਣ ਦੀ ਛਾਂ ਥੱਲੇ

ਅਰੁਣ ਡਿਕੇ

ਬੈਂਗਣ ਦੇ ਪੌਦੇ ਕਿਸਨੇ ਨਹੀ ਦੇਖੇ? ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ, ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਰੰਗ, ਕੁੱਝ ਪੌਦੇ ਥੋੜ•ੇ ਛੋਟੇ ਤਾਂ ਕੁੱਝ ਜ਼ਰਾ ਵੱਡੇ। ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਪੌਦਾ ਜਿਸਦੀ ਛਾਂ ਥੱਲੇ ਬੈਠਿਆ ਜਾ ਸਕੇ? ਫਿਰ ਉਹ ਪੌਦਾ ਹੋਇਆ ਕਿ ਦਰੱਖਤ!
ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਸਾਵੰਤਵਾੜੀ ਦੇ ਇੱਕ ਕਿਸਾਨ ਭਗਵਾਨ ਬੋਵਲੇਕਰ ਨੇ ਕੋਈ 28 ਫੁੱਟ ਉੱਚੇ ਰੁੱਖ ਤੋਂ 4 ਕਵਿੰਟਲ ਬੈਂਗਣ ਦੀ ਫਸਲ ਲੈ ਕੇ ਬੀ ਟੀ ਬੈਂਗਣ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਮੂੰਹ ਤੇ ਤਾਲਾ ਲਗਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਇਸ ਅਨੋਖੇ ਕੰਮ ਨਾਲ, ਬੈਂਗਣ ਦੇ ਉਸ ਰੁੱਖ ਤੋਂ ਕੋਈ 500 ਗ੍ਰਾਮ ਵਜ਼ਨ ਦੇ 857 ਬੈਂਗਣ ਪੈਦਾ ਕਰਕੇ ਦਿਖਾਏ ਹਨ। ਜਮਾਨਾ ਰਿਕਾਰਡ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦਾ ਵੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸ਼੍ਰੀ ਬੋਵਲੇਕਰ ਦਾ ਨਾਮ ਲਿਮਕਾ ਬੁੱਕ ਆਫ ਵਰਲਡ ਰਿਕਾਰਡ ਵਿੱਚ ਦਰਜ਼ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਇਹ ਅਜ਼ੂਬਾ ਦੇਖਣ ਲਈ ਇਸਤਾਂਬੁਲ ਅਮਰੀਕਾ, ਅਸਟ੍ਰੇਲੀਆ, ਸਵੀਡਨ, ਕਤਰ ਅਤੇ ਸਪੇਨ ਦੇ ਖੇਤੀ ਵਿਗਿਆਨਕ ਵੀ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਆ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਸ਼੍ਰੀ ਭਗਵਾਨ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਕੇਵਲ ਰਿਕਾਰਡ ਦੇ ਲਈ ਉਤਪਾਦਨ ਕਰਨਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਹ ਤਾਂ ਇਹ ਦੱਸਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਰਸਾਇਣਿਕ ਖਾਦਾਂ, ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਵੀ ਇਹ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬੈਂਗਣ ਦੇ ਇਸ ਅਨੋਖੇ ਰੁੱਖ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਨੇ 17 ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਬਨਸਪਤੀਆਂ ਦਾ ਰਸ ਪਾਇਆ ਸੀ।
ਉਂਝ ਸੰਨ 2008 ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਉੱਚਾ ਇੱਕ ਰੁੱਖ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਸੀ। 35 ਫੁੱਟ ਦਾ! ਰਾਜਨੀਤੀ, ਘੋਟਾਲਿਆਂ ਦੀ ਰੱਦੀ, ਭੱਦੀ ਖਬਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੀ ਬੋਵਲੇਕਰ ਦੇ ਬੈਂਗਣ ਦੀ ਖਬਰ ਭਲਾ ਕਿੱਥੋਂ ਛਪਦੀ। ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕੰਮ ਚੰਗਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਅਖਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਪਨ ਛਪਵਾਏ। ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ। ਕਿਸੇ ਨੇ ਵੀ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਿਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ।  ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਜਿੱਦ ਨਹੀ ਛੱਡੀ। 2 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਰੁੱਖ ਖੜ•ਾ ਕੀਤਾ। ਇਸਦੀ ਉਚਾਈ 28.5 ਫੁੱਟ ਹੋ ਗਈ। ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਖੋਜ਼ੇ। ਤਦ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਚੱਲਿਆ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਬੈਂਗਣ ਰੁੱਖ 21.1 ਫੁੱਟ ਦਾ ਹੀ ਦਰਜ਼ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਇੱਧਰ ਦੇਵਾਸ ਜਿਲ•ੇ ਦੇ ਨੇਮਾਵਰ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਨਰਮਦਾ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਮਾਲਪਾਣੀ ਟ੍ਰਸਟ ਦੇ ਦੀਪਕ ਸਚਦੇਵ ਨੇ ਕੁਦਰਤੀ ਖੇਤੀ ਤੋਂ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਨਾਰੀਅਲ ਦਾ ਰੁੱਖ ਖੜ•ਾ ਕਰ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਜਿਸ ਉੱਤੇ 400 ਨਾਰੀਅਲ ਫਲ ਲੱਗੇ ਹਨ। ਦੋ-ਦੋ ਏਕੜ ਵਿੱਚ ਫੈਲੇ ਬੋਹੜ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਮਿਲ ਜਾਣਗੇ।
ਇਹ ਸਭ ਦੱਸਣ ਦਾ ਇੱਕ ਮਾਤਰ ਉਦੇਸ਼ ਇਹੀ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੀ ਮਿੱਟੀ ਅਤੇ ਗਾਂ ਦੇ ਗੋਬਰ ਵਿੱਚ ਇੰਨੀ ਤਾਕਤ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਨਚਾਹਾ ਅੰਨ ਪੈਦਾ ਕਰਕੇ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਅਮੁੱਲ ਕੁਦਰਤੀ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਸਾਡੇ ਰਾਜਨੇਤਾ ਅਤੇ ਯੋਜਨਾਕਾਰ ਕਿਉਂ ਬੀ ਟੀ ਵਰਗੀ ਤਕਨੀਕ ਨਾਲ ਉਗਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਭੱਜੀ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ? ਬਗ਼ੈਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਰਸਾਇਣ ਦੇ ਕੁਦਰਤੀ ਖੇਤੀ ਨਾਲ ਰਿਕਾਰਡ ਉਤਪਾਦਨ ਲੈਣ ਵਾਲੇ  ਲੱਖਾਂ ਕਿਸਾਨ ਸਾਡੇ ਇੱਥੇ ਮਿਲ ਜਾਣਗੇ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਇਸ ਮੌਨ ਉੱਦਮ ਨੂੰ ਹਨੇਰੇ ਵਿੱਚ ਰੱਖ ਕੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਪਿੱਛੜਿਆ, ਘਟੀਆ ਦੱਸਣਾ ਲਗਾਤਾਰ ਜਾਰੀ ਹੈ।
ਵਰਿਆਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖੇਤੀ ਉੱਤੇ ਸ਼ੋਧ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੰਦਨ ਦੇ 'ਸਕੂਲ ਫਾਰ ਡਿਵਲਪਮੈਂਟ ਸਟੱਡੀਜ਼' ਦੇ ਤਿੰਨ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਪ੍ਰਾਂਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧੀਆ ਖੇਤੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਉੱਦਮੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਉੱਤੇ 'ਫਰਾਮਰਜ਼ ਫਸਟ' ਨਾਮ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਲਿਖੀ ਸੀ। ਸੈਂਕੜੇ ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸਿੱਧ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨ ਹੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਖੋਜ਼ਕਰਤਾ ਹਨ। ਇਹ ਲੋਕ ਤਰ•ਾਂ-ਤਰ•ਾਂ ਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਨਾਲ ਲੜਕੇ ਨਵੀਆਂ-ਨਵੀਆਂ ਚੀਜਾਂ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਬਣਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਲਈ ਝੋਨੇ ਦੀਆਂ ਕੁੱਝ ਕਿਸਮਾਂ ਜੋ ਖੇਤੀ ਵਿਗਿਆਨਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਤੋਂ ਇੱਕਦਮ ਹਟਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸਨ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਫਿਰ ਤੋਂ ਉਗਾ ਕੇ ਹਰਮਨ-ਪਿਆਰਾ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ। ਇਸੇ ਤਰ•ਾਂ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਕੁੱਝ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਕਣਕ ਦੀ ਫਸਲ ਦੇ ਲਈ ਭਾਰੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਖਰਪਤਵਾਰ ਰਸਾਇਣ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਹਿੰਗਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਉਸ ਰਸਾਇਣ ਨੂੰ ਸਾਧਾਰਣ ਰੇਤ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਕੇ ਦਾਣੇਦਾਰ ਖਰਪਤਵਾਰ ਨਾਸ਼ਕ ਦੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਪ੍ਰਚਾਰਿਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਹ ਚੱਲ ਨਿਕਲਿਆ। ਇਸ ਦਾਣੇਦਾਰ ਖਰਪਤਵਾਰ ਨਾਸ਼ਕ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਵਿੱਚ ਪਰਖਿਆ ਨਹੀਂ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਸਿੱਧ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਖੋਜ਼ਕਰਤਾ ਕਿਸ ਤਰ•ਾਂ ਆਮ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨਾਲੋਂ ਕੱਟੇ ਹੋਏ ਹਨ ਅਤੇ ਲੋਕ ਪ੍ਰੰਪਰਾਵਾਂ ਤੋਂ ਨਿਕਲੀਆਂ ਖੋਜਾਂ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕਿਸ ਤਰ•ਾਂ ਹਿਚਕਿਚਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਅੰਨ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਉਦਯੋਗ ਮੰਨ ਕੇ ਮੌਨਸੈਂਟੋ, ਕਾਰਗਿਲ, ਵਾਲਮਾਰਟ, ਸਿਜੈਂਟਾ ਅਤੇ ਬਾਇਰ ਜਿਹੀਆਂ ਬਹੁਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੀ ਗਿੱਧ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਸਾਡੇ ਖੇਤਾਂ ਉੱਤੇ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ.ਟੀ.ਆਈ.ਦੀ ਥਾਲੀ ਪਰੋਸ ਕੇ ਬੀ ਟੀ ਜਿਹੇ ਤਕਨੀਕੀ ਬੀਜ ਫੈਲਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਇਹਨਾਂ ਰਾਖਸ਼ਸ਼ੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਤਾਂ ਖੁਦ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ੰਿਜ਼ਮੇਵਾਰ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੇ ਵੀ ਕਮਰ ਕੱਸ ਲਈ ਹੈ।
ਇਹਨਾਂ ਸੰਗਠਨਾਂ ਨੇ ਸੈਕੜੇਂ ਕਿਤਾਬਾਂ, ਮਾਸਿਕ ਪੱਤ੍ਰਿਕਾਵਾਂ ਅਤੇ ਫਿਲਮਾਂ ਦੇ ਰਾਹੀ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਚੇਤਾਇਆ ਹੈ। ਅੱਜ ਇਹ ਸੰਗਠਨ ਉਹੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਜੋ ਕਦੇ ਸਾਡੇ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਗੌਰਵਸ਼ਾਲੀ ਅਤੀਤ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਲਈ ਭੋਜਨ ਦਾ ਹਰ ਨਿਵਾਲਾ ਬੱਤੀ ਵਾਰ ਚਬਾ ਕੇ ਹੌਲੀ ਭੋਜਨ ਕਰੋ ਕਹਿਣ ਵਾਲੀ ਸਾਡੀ ਦਾਦੀ ਦਾ ਨੁਸਖ਼ਾ ਹੁਣ ਯੂਰਪ, ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪ੍ਰਚੱਲਿਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਚਟਪਟ ਫੁਰਤੀ ਨਾਲ ਬਣਨ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਗਟਗਟ ਖਾਧੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਫਾਸਟ ਫੂਡ ਦੇ ਬਦਲੇ ਹੁਣ ਉੱਥੇ ਕੋਈ ਪੰਜ ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਛੋਟੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ 'ਹੌਲੀ ਭੋਜਨ ਅਭਿਆਨ' ਚਲਾਇਆ ਹੈ। ਹੌਲੀ ਭੋਜਨ ਦੀ ਇਹ ਗੱਲ ਬੜੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ 130 ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਧਰਤੀ ਮਾਂ ਦੀ ਤਰ•ਾਂ ਉੱਥੇ ਵੀ ਹੁਣ 'ਟੇਰਾ ਮੈਡਰੇ' ਅਭਿਆਨ ਕੁਦਰਤੀ ਖੇਤੀ ਦੀ ਸਿਫਾਰਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਪਾਸ਼ਚਰਆਈਜ਼ਡ ਦੁੱਧ ਦੀਆਂ ਥੈਲੀਆਂ ਦੀ ਜਗ•ਾ ਕੱਚਾ ਦੁੱਧ ਮੰਗਿਆ ਜਾਣ ਲੱਗਿਆ ਹੈ। ਫਰਕ ਸਿਰਫ ਇੰਨਾ ਹੈ ਕਿ ਉੱਥੇ ਇਸਦੇ ਲਈ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਪਰਚੀ ਲੱਗਦੀ ਹੈ!
ਅੱਜ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੀਆਂ ਥਾਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪਰੋਸਿਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਭੋਜਨ ਔਸਤਨ ਪ੍ਰਤੀਦਿਨ ਡੇਢ ਤੋਂ ਦੋ ਹਜ਼ਾਰ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਕੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਉੱਥੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਜੇਬ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰੁਪਏ ਦਾ ਕੇਵਲ 19ਵਾਂ ਭਾਗ ਹੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਾਕੀ ਦੀ ਰਾਸ਼ੀ ਵਿਚੋਲੀਏ, ਵਪਾਰੀ, ਆਵਾਜਾਈ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਪਨਕਰਤਾ ਚੱਟ ਕਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹਾ ਭੋਜਨ ਮਹਿੰਗਾ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਸੀ ਵੀ। ਇਸ ਲਈ ਹੁਣ ਉੱਥੇ ਵੀ ਆਸ-ਪਾਸ ਉੱਗਣ ਵਾਲੇ ਅਨਾਜ, ਫ਼ਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੀ ਮੰਗ ਵਧ ਗਈ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਪਲਾਟ ਕਿਰਾਏ ਉੱਤੇ ਲੈ ਕੇ ਉੱਥੋਂ ਦੇ ਜਿੰਮੇਦਾਰ ਨਾਗਰਿਕ ਆਪਣੀ ਖੁਦ ਦੀ ਸਬਜ਼ੀ ਉਗਾਉਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਕੀ ਅਸੀਂ ਉਮੀਦ ਕਰੀਏ ਕਿ ਖੇਤੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਖੇਤੀ ਵਿਗਿਆਨਕ ਵੀ ਜੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ਤੋਂ ਬਚਕੇ ਅਤੇ ਡਰ ਦੇ ਖੋਲ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿੱਕਲ ਕੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਿਤ ਵਿੱਚ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨਾਸ਼ੀ ਖੇਤੀ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨਗੇ?

*ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਦੀਕ ਤੋਂ ਜਾਣਨ ਵਾਲੇ ਸ਼੍ਰੀ ਅਰੁਣ ਡਿਕੇ ਹੁਣ ਚੰਗੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਿਹ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਬੀਜਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਫ਼ਲ ਦੂਸਰਿਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੇ ਹਨ।

No comments:

Post a Comment